مستندات واكسن‌هاي ايراني كرونا ارائه شود

به گزارش سلام دكتر، دكتر سعيدرضا عاملي در جلسه ۱۵۱ شوراي راهبري ستاد نقشه جامع علمي كشور، بر يكي از كارسازي مهم ستاد نقشه مبني بر نهايي سازي سند ملي علم وفناوري در حوزه دفاعي تاكيد كرد و گفت: براي اين سند ملي و مهم كه در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تصويب و ابلاغ شد يك شوراي تخصصي تحت عنوان «شوراي راهبري علم و فناوري در حوزه دفاعي» پيش بيني شده كه به مجموع شوراهاي تخصصي شوراي عالي اضافه شد و جلسات آن به رياست رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح با حضور ۶ وزير، دبير شوراي عالي امنيت ملي، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي و فرماندهان ارشد نظامي تشكيل مي‌شود.

وي تاكيد كرد: مصوبات اين شورا در حكم مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي است و براي همه دستگاه‌ها مراكز علمي دانشگاهي ذيل اين بخش الزام‌آور است. نيروهاي مسلح داراي ۱۸ دانشگاه و ۱۶ پژوهشگاه هستند، اما تجربه‌هاي آنها مي‌تواند در صنعت منتقل شده و ساير دانشگاه‌هاي كشور محل تعامل و تبادل قرار گيرد. تشكيل اين شوراي راهبري و سند مرجعي كه به وجود آمد، سرمايه بزرگي بود كه نزديك به دو دهه پيگيري شده است و بحمدالله شكل گرفت.

عاملي با اشاره به توانمندي كشور در حوزه بهداشت و درمان با بيان اينكه به نظر مي‌رسد ظرفيت بهداشت و درمان كشور در شرايط كرونا افزايش پيدا كرده است و از كپي محصول اكنون به توليد واكسن رسيده‌ايم، اظهار كرد: اين محصول قدرت دانشي و اعتماد به نفس دانشمندان ايراني است، ولي در عين حال مشكلي كه وجود دارد، اين است كه نظام سخنگويي در حوزه كرونا و نظام سلامت نيازمند انسجام بيشتري است؛ چرا كه بعضا آمارهاي اعلامي داراي تناقض و ابهام است. مناسب است در اين زمينه چاره‌انديشي شود.

دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي ادامه داد: مقام معظم رهبري تاكيد فرمودند كه مستندات واكسن‌هاي كروناي ايراني در اختيار جهانيان قرار گيرد. معناي اين سخن حكيمانه اعلام توانايي دانشمندان ايراني و عدم ايجاد انحصار در حوزه دانش دارو و درمان است. از منظر انديشه اسلامي ما نسبت به جان همگان مسئوليت اجتماعي داريم و در اين امر مرزبندي انساني وجود ندارد.

عاملي با بيان اينكه قام معظم رهبري در مرحله سوم آزمايش باليني واكسن بركت واكسن را دريافت كرده‌اند و خود را در معرض آزمايش قرار داده‌اند، افزود: حكيم معظم انقلاب با تزريق واكسن ايراني بركت، ضمن احترام و اعتماد به دستاورد دانشمندان ايراني موجب تقويت اعتماد ملي به مهمترين توليد ايراني يعني توليد مرتبط با سلامت و درمان شدند. در شرايطي كه بعضي از مردم جامعه توليد خارجي را بر توليد داخلي ترجيح مي دهند ولي سيره عملي ايشان موجب اعتماد و ترجيح نسبت به مهمترين توليد يعني توليدات مرتبط با سلامت مردم شد.

روند تصويب سند جامع علم و فناوري حوزه دفاعي

دكتر محمد عسگريان، مديركل امور شوراهاي ستاد علم و فناوري دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي به ارائه گزارشي از روند تصويب سند جامع علم و فناوري در حوزه دفاعي و امنيتي جمهوري اسلامي در ستاد و نيز بررسي موضوع توليد واكسن كرونا پرداخت و اظهار كرد: تصويب سند جامع علم و فناوري در حوزه دفاعي و امنيتي جمهوري اسلامي ايران، بررسي سند توسعه نانو فناوري در كميسيون فناوري، نوآوري و اقتصاد دانش بنيان، بررسي موضوع توليد و واردات واكسن كرونا در كميسيون سلامت و پزشكي، فعاليت مجدد كميسيون روابط علمي بين‌المللي و بررسي نقشه راه دستگاه‌ها براي اجرايي سازي سند روابط علمي بين‌المللي از جمله آخرين فعاليت‌ها بوده است.

وي افزود: سند جامع علم و فناوري در حوزه دفاعي و امنيتي در جلسات ۱۴۱ و ۱۴۴ شوراي ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي به تاريخ ۹۹/۱۰/۲ و ۹۹/۱۱/۱۴ تصويب شد. همچنين سند در جلسات ۸۳۷ و ۸۳۸ شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تاريخ ۹۹/۱۲/۵ و ۹۹/۱۲/۱۹ به تصويب رسيد. در ماده ۷ (بند ب) اين سند آمده است: به منظور سياستگذاري اجرايي، هماهنگي و اجرايي سازي سند در بخش ملي و نظارت بر حسن اجراي آن، شوراي راهبردي علم، فناوري و نوآوري دفاعي و امنيتي توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي تشكيل مي‌شود. بر اين اساس اولين جلسه شوراي راهبردي علم، فناوري و نوآوري دفاعي و امنيتي در تاريخ ۱۴۰۰/۲/۲۷ تشكيل شد.

عسگريان افزود: در ارتباط با سند توسعه فناوري نانو و بررسي آن در ستاد نقشه جامع علمي، وضعيت علوم و فناوري نانو در جلسه ۱۳۱ شوراي ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور به تاريخ ۹۹/۳/۶ و جلسه ۸۳۵ شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تاريخ ۹۹/۱۰/۹ مورد بررسي قرار گرفت. در اين بررسي، ماده واحده تشكيل ستاد توسعه فناوري نانو به تصويب رسيد. اين ماده واحده داراي يك تبصره به اين شرح است: ضوابط حاكم بر فعاليت و چگونگي اداره اين ستاد ظرف مدت حداكثر ۶ ماه در ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور به تصويب خواهد رسيد. همچنين پيش‌نويس سند ملي فناوري نانو توسط ستاد فناوري نانو تهيه و به ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور ارسال شد. اين سند در كميسيون فناوري، نوآوري و اقتصاد دانش بنيان مورد بررسي قرار گرفت.

وي گفت: در ارتباط ما موضوع توليد و خريد واكسن كرونا، مسئله پديده كرونا و پيامدهاي آن در نظام علم و فناوري، در جلسه ۱۲۹ ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور به تاريخ ۹۹/۱/۲۶ طرح شد. همچنين چالش‌هاي وضعيت توليد و خريد واكسن كرونا در جلسه ۱۴۳ اين ستاد به تاريخ ۹۹/۱۰/۳۰ طرح و بررسي شد. در اين جلسه شبهات و ابهاماتي كه در فضاي عمومي جامعه درباره امكان توليد انبوه واكسن كروناي ايراني وجود دارد، مطرح و مقرر شد جلسات كميسيون سلامت و پزشكي ستاد علم و فناوري با دعوت از توليدكنندگان، كارشناسان و مسئولان وزارت بهداشت، معاونت علمي و ستاد ملي مقابله با كرونا به منظور بررسي و ارزيابي توان داخل در ساخت و توليد انبوه واكسن تشكيل شود.

خريد و توليد واكسن كرونا

دكتر منصور كبگانيان، دبير شوراي راهبري ستاد نقشه جامع علمي كشور نيز در اين جلسه در سخناني گفت: بسياري از صاحب‌نظران در نهايي‌سازي سند جامع علم و فناوري در حوزه دفاعي و امنيتي جمهوري اسلامي نقش داشته‌اند و اين سند در توسعه روابط دانشگاه و صنعت نقطه عطفي خواهد بود و موجب ارتقاي اين روابط خواهد شد. نكته‌اي كه حائز اهميت بوده، اين است كه مصوبات شورا دائمي است و با تمام شدن دولت‌ها پايان نمي‌يابد و تغييري نخواهد كرد.

كبگانيان همچنين در ارتباط با دستور ديگر اين جلسه كه بررسي توليد و واردات واكسن كروناست، افزود: خريد واكسن يك اضطرار است و دستگاه‌هاي اجرايي آن را پيگيري مي‌كنند. ما نيز موظف هستيم از منظر توليدات علمي به موضوع بپردازيم و به آن ورود كنيم.

وي در ادامه اظهار كرد: برخي دوست ندارند نامشان ذكر شود، براي مثال برخي اعضاي ستاد نانو در طول ۲۰ سال گذشته، علاقه‌اي نداشتند سندي داشته باشند. اتصال و ارتباط اين ستاد در سطح ملي در پي شورايي كه با حضور وزرا تشكيل خواهد شد، اين مشكل را حل خواهد كرد.

دكتر سيدحميدرضا طيبي، رئيس جهاددانشگاهي نيزدر اين جلسه با بيان اينكه در حال حاضر در آستانه تغيير نظام اجرايي كشور هستيم، گفت: اين فرصت خوبي است كه با اولويت بيشتر به موضوع توليد علم پرداخته شود. اكنون شرايط براي حل مشكلات سهل و زيرساخت‌ها فراهم است، اما اگر برنامه‌ريزي صحيحي انجام نشود، به نتيجه مطلوبي نخواهيم رسيد. خواهشمندم عارضه‌يابي نظام ملي نوآوري در دستور كار قرار گيرد تا در ماه‌هاي اول دولت جديد خدمت رئيس‌جمهور جديد ارائه شود.

دكتر حسينعلي شهرياري، رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي نيز اظهار كرد: اكنون شركت كووايران بركت براي ۱۰۰ ميليون دوز مواد اوليه ذخيره كرده است. راهكارهايي نيز براي پس از اتمام اين مواد وجود دارد. اكنون ۱۲ كشور خواهان واكسن كروناي ايراني هستند.

دكتر سيد حسن قدسي‌پور، معاون نظارت و ارزيابي ستاد علم و فناوري نيز در اين جلسه با بيان اينكه ويروس كرونا در يك سال و اندي پيش شروع شد و جهان را تحت تاثير قرار داد و خوشبختانه جمهوري اسلامي هم پيشتازي كرد و اكنون از معدود كشورهايي است كه موفق به توليد واكسن شده است، اظهار كرد: شايعاتي نيز اخيرا مطرح شد، مبني بر اينكه ايران توان توليد واكسن كرونا را ندارد، مواد اوليه در دسترس آن نيست و ستاد نقشه جامع علمي احساس خطر مي‌كرد. به طور ويژه آنكه از ناحيه رسانه‌هاي خارجي بر اين موضوع دامن زده مي‌شد كه ايران نمي‌تواند. مبادي اطلاعاتي انتشار اين اخبار در داخل رصد شدند و منابعي كه اين اخبار را پخش كرده بودند، پيگيري شدند و مشخص شد كه منبع موثقي نداشته‌اند. سپس با محققان و دانشگاهيان صحبت كرديم كه گفتند كار در حال پيشرفت است.

وي با تاكيد براينكه در حال حاضر ستاد اجرايي فرمان امام بر روي يك واكسن و پلتفرم و شركت‌هاي ديگر مشغول توليد واكسن‌هاي ديگر با تكنولوژي‌ها و پلتفرم‌هاي متفاوت ديگر هستند، گفت: در فاز تحقيقاتي كار خوب بوده و مراحل تحقيقاتي به خوبي جلو رفته، اما داده‌هاي علمي به بيان مقام معظم رهبري نيز خوب است منتشر شود و ‌در اختيار عموم قرار گيرد. در عين حال، توليد انبوه و تكنولوژي‌هاي مورد نياز آن مسائلي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. خوشبختانه در حال برنامه‌ريزي هستيم، كار به خوبي پيش مي‌رود. كار مثبتي در كشور شكل گرفته و جاي اميدواري است كه نمونه به صورت مستند منتشر شود و مقايسه‌هايي صورت پذيرد.

دكتر زاهدي، مديركل نظارت و اعتباربخشي امور درمان وزارت بهداشت نيز در اين جلسه طي سخناني اظهار كرد: در پي تشكيل جلسه ۱۴۳ ستاد، گزارش اوليه وضعيت واكسن‌هاي ايراني كرونا تهيه و نامه به مسئولان و توليدكنندگان واكسن و درخواست براي ارسال گزارش وضعيت دستاوردها و چالش‌ها ارسال شد و نهايتا گزارش‌هايي از طرف توليدكنندگان و دست اندركاران توليد واكسن دريافت شد. بر اين اساس، تا كنون دو جلسه كميسيون سلامت با حضور مسئولان امر و توليدكنندگان واكسن از ۸ شركت توليدكننده برگزار شده است.

وي ادامه داد: در جلسه مذكور، پيش‌بيني شد كه ستاد فرمان حضرت امام(ره) در اسفند ۹۹، يك تا ۲ ميليون دوز واكسن كرونا و از ارديبهشت ۱۴۰۰ به بعد بيش از ۱۰ ميليون دوز واكسن در ماه توليد كند. همچنين درباره اين موضوع كه توليد واكسن مشترك ايران و كوبا از ارديبهشت سال آينده آغاز شود و نيز توليد انبوه آن از شهريورماه خواهد بود، بحث شد. همچنين مقرر شد، ايران برنامه توليد ۲۵.۵ ميليون دوز واكسن كرونا در ماه توسط شركت‎هاي خود را در دست اجرا داشته باشد.

زاهدي گفت: پلتفرم‌هاي اصلي توليد واكسن داراي ۴ بخش است. نخستين پلتفرم، «ويروس كامل» نام دارد كه نمونه مشابه خارجي آن «سينواك» چين است و توليدات ايراني مشابه آن شامل ۳ واكسن «كووايران بركت»، «فخرا» و «كياژن آزما» است. پلتفرم دوم «ناقل ويروسي» نام دارد كه نمونه مشابه خارجي آن «اسپوتنيك وي» است و توليدات ايراني مشابه آن شامل ۲ واكسن «هوم ايمن زيست فناور» و «اسپوتنيك وي ايران» است. پلتفرم سوم «اسيد نوكلوئيك» نام دارد كه مشابه خارجي آن «مدرنا» و «فايزر» است و توليدات ايراني مشابه آن شامل ۳ واكسن «نانواكسير سينا»، «رناپ» و «بيوسان فارمد» است. نهايتاً پلتفرم چهارم «پروتئين پايه» نام دارد كه مشابه خارجي آن «نواوكس» است و توليداتي مشابه ايراني نيز شامل ۴ واكسن «كووپاستور»، «كووپارس رازي»، «اسپايكوژن سيناژن» و «نورا» است.

وي گفت: واكسن‌هاي توليد ايراني از جنبه‌هاي مختلفي مانند فناوري، اثربخشي، سرمايه گذاري، وابستگي به واردات مواد اوليه و تجهيزات، انتقال فناوري و بومي سازي، ايجاد شبكه همكاري دانشمندان و شركت‌هاي دانش بنيان، برنامه توليد، حمايت‌ها و چالش‌هاي پيش رو مورد بررسي قرار گرفتند. اين تحقيق از شركت‌هاي توليدكننده واكسن مانند كوايران بركت، كوپاستور، نانو اكسير سينا، كوو پارس رازي و فخرا انجام شده است.

زاهدي با اشاره به برخي دستاوردها نيز بيان كرد: ايران يكي از معدود كشورهاي داراي فناوري بومي توليد واكسن است. همچنين سطح گسترده‌اي از علمي، صنعتي، بين بخشي در توليد محصول شكل گرفت كه نمونه مشابه اين همكاري به ندرت ديده شده است. ايران همچنين به پلتفرم‌هاي فناورانه توليد واكسن به ويژه توسعه فناوري mRNA دست يافت و توانست به جايگاه مناسب در توليد علم بين ۱۰ كشور اول در حوزه كوويد برسد. اكنون ۱۲ شركت داخلي در كشور در ۴ پلتفرم و فناوري در حال توليد واكسن كرونا هستند.

دكتر محمدرضا شانه‌ساز، معاون وزير و رئيس سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت نيز در سخناني بيان كرد: توليد واكسن افتخاري براي كشور است و ايران اكنون جزو كشورهاي توليدكننده واكسن قرار دارد. توليد واكسن‌هاي ايراني، حاصل تلاش ۱۶ ماهه گذشته تمامي بخش‌هاي كشور است. از نوروز سال ۹۹ جلساتي با حضور دكتر نمكي تشكيل شد و با توجه به اشراف ايشان به موضوع واكسن خوشبختانه سرعت در كار بيشتر شد. از سال گذشته نيز شركت‌هاي مختلف براي صدور eul مستندات خود را ارائه كرده‌اند. تا كنون ۱۸ شركت مستندات را ارائه كرده و ۷ مورد به مطالعات باليني و توليدات نيمه صنعتي رسيده‌اند و همه اين مراحل با نظارت مستقيم وزارت بهداشت بوده است.

وي ادامه داد: تا كنون سه سازنده واكسن كرونا در ايران، موفق شده‌اند كد اخلاق را از كميته ملي اخلاق دريافت كنند. همچنين بررسي مستندات تمامي شركت‌هايي كه تا كنون به سازمان ما ارائه شده، انجام شده است. بر اساس اين مستندات، سازندگان بايد مستندات تكميلي را ارائه دهند. همچنين پرونده دو شركت سازنده واكسن Mrna كه از تكنولوژي‌هاي جديد در جهان هستند تا كنون بررسي اوليه شده و درخواست ارائه مستندات تكميلي شده است. برخي شركت‌ها نيز فقط درخواست اوليه ارسال كرده‌اند، اما مستندات براي بررسي تا كنون ارسال نشده است.

به گفته رئيس سازمان غذا و دارو، در بحث ظرفيت واردات هم رقابت جدي وجود دارد. با تعدادي از شركت‌هاي خارجي قراردادهايي نوشته شده است. در بحث صادرات نيز ۱۲ كشور اعلام تقاضا كرده‌اند، اما تا زماني كه توليد داخل تكميل و نياز داخل تامين نشود، نمي‌توان به صادرات فكر كرد. بايد هر چه سريع‌تر وارد مرحله توليد انبوه شد.

دكتر مصطفي قانعي، رئيس علمي كميته ملي ستاد مبارزه با كرونا نيز در سخناني در اين جلسه اظهار كرد: حمايت از همه شركت‌ها انجام مي‌شود و اكنون زنجيره‌اي از توليد شكل گرفته و همه شركت‌ها در آن ايفاي نقش مي‌كنند. چنان‌چه طي دو سال پيش‌رو، واكسيناسيون با توليد داخل ادامه يابد برگشت سرمايه شركت‌ها را هم شاهد خواهيم بود.

وي ادامه داد: واكسن فايزر در حال حاضر به دليل عوارضي در بين افراد زير ۲۰ سال داشته، متوقف شده است. لذا داشتن پلتفرم‌هاي مختلف كمك‌كننده است. در انگليس و آمريكا و كانادا در حال انجام كارهاي باليني هستند كه واكسن‌هاي گوناگون با پلتفرم‌هاي مختلف تزريق شود. ما هيچ‌گاه توليدكننده واكسن نبوديم، بلكه واكسن‌ها از توليدات خارجي كپي مي‌شد و اين نخستين‌بار است كه با تكنولوژي داخلي كار دنبال شده است و نبايد اين‌گونه تصور شود كه منابع اتلاف شده، بلكه فناوري را در داخل نهادينه مي‌كند.

به نقل از مركز خبر شوراي عالي انقلاب فرهنگي، قانعي افزود: در كشورهايي مانند انگليس با واكسيناسيون مرگ كاهش پيدا كرده، اما بررسي‌ها نشان داده كه براي ريشه كني نياز به تزريق سه دوز واكسن است. حداقل تا دو سال آينده توليدات گسترش خواهد يافت. بر اين اساس، يكسال ذخيره واكسن براي كشور ضروري است تا بتوانيم وارد بحث صادرات شويم.

انتهاي پيام